ป่าไม้

โดย ศิริรุ่ง ศรีสิทธิพิศาลภพ เมื่อวันอังคารที่ 3 กันยายน 2563 เวลา 13.00 น. ที่กรมสอบสวนคดีพิเศษ (DSI) แถลงความคืบหน้าคดีการสูญหายของ นายพอละจี รักจงเจริญ หรือ “บิลลี่” ชาวกะเหรี่ยงที่อาศัยอยู่ในอำเภอแก่งกระจาน นักต่อสู้เพื่อสิทธิชุมชนกะเหรี่ยง ซึ่งหายตัวไปกว่า 5 ปี พบว่ามีหลักฐานเป็นกระดูกอยู่ในถังน้ำมัน 200 ลิตร ในเขตอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ซึ่งดีเอ็นเอยืนยันว่าตรงกับแม่ของนายพอละจี พ.ต.อ.กรวัชร์ ปานประภากร รองอธิบดีกรมสอบสวนคดีพิเศษ ระบุว่า วันที่นายพอละจี รักจงเจริญ หรือ บิลลี่ ถูกจับไปตั้งแต่เมื่อ 17 เมษายน 2557 ที่ด่านมะเร็ว อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน ต.ห้วยแม่เพรียง อ.แก่งกระจาน จ.เพชรบุรี หลังมีข่าวว่าบิลลี่ถูกเจ้าหน้าที่อุทยานฯ แก่งกระจาน ควบคุมตัวไว้พร้อมกับน้ำผึ้งป่า 3 ขวด แล้วนำไปปล่อยตัวอีกจุดหนึ่ง จากนั้นก็ไม่มีใครพบตัวนายบิลลี่อีก จน 28 มิถุนายน 2561 […]

การเก็บเห็ดป่าในยุโรปตะวันออกเป็นอะไรที่มากกว่าประเพณี ทุกปีในช่วงฤดูร้อนและต้นฤดูใบไม้ร่วง ผู้คนนับพันต่างมุ่งหน้าเข้าป่าเพื่อตามหาเห็ดที่ใหญ่และสมบูรณ์แบบที่สุด เด็กๆ ตามพ่อแม่ไปเพื่อเรียนรู้ว่าเห็ดชนิดใดกินได้หรือมีพิษจากภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ถ่ายทอดกันจากรุ่นสู่รุ่น ในช่วงเย็นหลังจากที่ได้เห็ดมาแล้ว แต่ละครอบครัวในชุมชนจะเอาผลงานของตัวเองมาแบ่งปันกัน ทั้งที่ผ่านการปรุงแล้วและที่ยังสดใหม่ พวกเขาเฉลิมฉลองความรักที่มีต่อผืนป่า แลกเปลี่ยนความรู้กันว่าจุดใดสามารถพบเห็ดชนิดใดได้บ้าง รวมถึงเล่าถึงสัตว์ที่พวกเขาพบเจอตลอดเส้นทางเก็บเห็ดอีกด้วย ป่าเป็นหนึ่งในสมบัติล้ำค่าของโลกใบนี้ มันเป็นที่อยู่ของต้นไม้ ต้นกำเนิดของแหล่งน้ำ ทำหน้าที่ช่วยปกป้องผืนดินและความหลากหลายทางชีวภาพ อย่างไรก็ดี มีผู้คนจำนวนไม่น้อยที่ยังมองป่าเป็นแค่ที่ที่พวกเขาสามารถเข้าไปตัดไม้เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ได้ โดยไม่มองถึงภาพรวมว่าป่ายังให้ผลผลิตอย่างอื่นกับมนุษย์อีกมากมาย เช่น น้ำผึ้ง เห็ด ผลเบอร์รี่ และสมุนไพรต่างๆ ผลผลิตต่างๆ ที่ป่ามอบให้กับมนุษย์เรานั้นมากมายมหาศาลและไม่มีที่สิ้นสุด ตราบใดที่เราไม่ทำลายป่าเหล่านั้น การอนุรักษ์ป่าให้อยู่คู่กับมนุษย์จึงเป็นเรื่องจำเป็นอย่างยิ่งในยุคปัจจุบัน ที่ผู้คนล้วนคำนึงถึงผลประโยชน์ในระยะสั้นเสียมากกว่า บัลแกเรีย เป็นหนึ่งในประเทศที่ขึ้นชื่อว่ามีป่าอุดมสมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่ง พื้นที่กว่า 1 ใน 3 ของประเทศถูกปกคลุมโดยป่าธรรมชาติ รวมถึงสัตว์หายาก เช่น หมีสีน้ำตาล เสือภูเขา และหมาป่า ถูกพบได้ในป่าของบัลแกเรีย รวมถึงนกและพืชอีกนับร้อยสายพันธุ์ การเป็นประเทศที่ผู้คนและผืนป่าต่างพึ่งพิงกัน ทำให้บัลแกเรียคิดโครงการขนาดใหญ่ที่ดึงชุมชนต่างๆ ในประเทศ ให้เข้ามาช่วยดูแลป่าร่วมกับเจ้าหน้าที่รัฐ ทุกฝ่ายต่างช่วยกันดูแลป่าเพื่อให้ความหลากหลายทางชีวภาพยังคงอยู่ กว่า 90% ของผลผลิตจำพวกของป่าและสมุนไพรที่เก็บได้จากป่าในบัลแกเรีย ถูกขายไปยังเยอรมนี อิตาลี ฝรั่งเศส และสหรัฐอเมริกา เพื่อนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์อื่นๆ […]

นอกจากบทบาทของการเป็นแหล่งท่องเที่ยวยอดนิยมช่วงวันหยุดที่อยู่ไม่ไกลจากเมืองหลวงมากนัก หลายคนอาจยังไม่รู้ว่าอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ คือหนึ่งในพื้นที่ที่มีการศึกษา “ชะนี” ยาวนานที่สุดในโลก ชะนี เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในกลุ่มวานร (Ape) ชนิดเล็กที่สุด อาศัยอยู่บนต้นไม้และกินผลไม้เป็นอาหารหลัก ซึ่งจากการเฝ้าติดตามพฤติกรรมชะนีทำให้พบว่า สัตว์ชนิดนี้มีบทบาทสำคัญยิ่งต่อระบบนิเวศในป่าเขาใหญ่ ในฐานะผู้กระจายเมล็ดพันธุ์พืช นับเป็นเวลามากกว่า 20 ปี ที่ทีมวิจัยของศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติ (ไบโอเทค) สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (สวทช.) ได้ทำการศึกษานิเวศวิทยาประชากรและชีววิทยาของชะนี ความหลากหลายของพรรณไม้ เถาวัลย์ ความสัมพันธ์ระหว่างพืชและสัตว์ รวมถึงการติดตามศึกษาพลวัตป่าใน “แปลงวิจัยความหลากหลายทางชีวภาพถาวรมอสิงโต” ย้อนกลับไปเมื่อปี 2539 แปลงวิจัยขนาดราว 190 ไร่แห่งนี้ ได้ก่อตั้งขึ้นภายในพื้นที่อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ โดยเริ่มต้นการศึกษาวิจัยชะนี เน้นพฤติกรรมของสัตว์และความสัมพันธ์เชิงสังคมของชะนี รวมถึงการส่งเสียงร้องของชะนี พฤติกรรมการกินอาหาร ความสัมพันธ์ระหว่างพืชและสัตว์ในการอยู่ร่วมกัน พึ่งพาอาศัยกัน จนถือเป็นแปลงศึกษานิเวศวิทยาถาวรที่ดีที่สุดแห่งหนึ่งในประเทศไทย อนุตตรา ณ ถลาง ผู้ช่วยวิจัยอาวุโส สวทช. ให้ข้อมูลว่า ภายในอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่มีชะนี 2 ชนิดพันธุ์ คือ ชะนีมือขาว (H. lar) และชะนีมงกุฎ (H. pileatus) […]

ชนเผ่าวาโอรานี่ (Waorani) ที่อาศัยอยู่ในเขตป่าแอมะซอนของประเทศเอกวาดอร์ ได้สร้างประวัติศาสตร์หลังศาลจังหวัดปาสตาซ่า (Pastaza) ตัดสินให้พวกเขาชนะคดีกรณีพิพาทกับบริษัทน้ำมันยักษ์ใหญ่หลายแห่งที่เข้ามาสำรวจการขุดเจาะน้ำมันในถิ่นอาศัยของพวกเขา คำตัดสินของศาลในครั้งนี้นับเป็นครั้งแรกที่ชนพื้นเมืองสามารถเอาชนะบริษัทเอกชนขนาดใหญ่ที่ต้องการรุกพื้นที่ป่าได้ โดยศาลได้มีคำสั่งคุ้มครองพื้นที่ราว 180,000 เอเคอร์ จากการบุกรุกของกลุ่มทุน อ้างอิงจากรัฐธรรมนูธของประเทศเอกวาดอร์ที่เขียนเอาไว้ว่าชนพื้นเมืองมีสิทธิที่จะครอบครองผืนดินของบรรพบุรุษของพวกเขา โดยรัฐต้องให้การคุ้มครอง ถึงแม้ว่าทรัพยากรใต้ดินทั้งหมดจะเป็นของรัฐบาลกลางก็ตาม นอกจากนี้ การพิจารณาคดียังพิจารณาตามแนวทางคำตัดสินคดีด้านสิทธิมนุษยชนหลายคดีในทวีปอเมริกา ที่ให้ความคุ้มครองชนเผ่าพื้นเมือง “คำตัดสินของศาลในคดีนี้มีความสำคัญมาก เพราะมันจะถูกใช้เป็นบรรทัดฐานในการพิจารณาคดีพิพาทระหว่างชนเผ่าแอมะซอนอื่นกับกับกลุ่มทุนเอกชนที่ต้องการเข้าแสวงหาประโยชน์ในถิ่นอาศัยของพวกเขา” ลิน่า มาเรีย เอสปิโนซ่า ทนายฝ่ายโจทย์ ระบุ ในรอบหลายปีที่ผ่านมา รัฐบาลเอกวาดอร์ได้จัดสรรพื้นที่ในเขตแอมะซอนออกเป็นหลายแปลงเพื่อเปิดให้ให้เอกชนเข้ามาประมูลเพื่อใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ หนึ่งในนั้นคือผืนดินของชาววาโอรานี่ ในปี 2012 รัฐบาลได้บรรลุข้อตกลงกับชนเผ่าวาโอรานี่ ในการอนุญาตให้บริษัทน้ำมันเอกชนสามารถเข้ามาขุดเจาะสำรวจแหล่งน้ำมันใต้ดินในเขตปูโยได้ แต่ภายหลังชนเผ่ากลุ่มนี้พบว่าพวกเขาไม่ได้รับข้อมูลที่เป็นความจริงจากรัฐบาลและบริษัทเอกชนทั้งหมด โดยกิจกรรมการขุดเจาะได้ส่งผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติและวัฒนธรรมการใช้ชีวิตของพวกเขา ทำให้การฟ้องร้องเกิดขึ้น หลังทราบคำพิพากษา ชาววาโอรานี่อาศัยอยู่ในพื้นที่กว่า 4,800 คนได้รวมตัวกันเดินขบวนฉลองชัยชนะบทถนนในเมืองปูโย บางส่วนต้องเดินทางมาจากพื้นที่ๆไม่มีถนนตัดผ่าน ต้องพายเรือแคนูหรือนั่งเครื่องบินเล็กมา เนมอนเต้ เนนกิโม่ ผู้นำชนเผ่าวาโอรานี่ กล่าวว่า คำตัดสินนี้แสดงให้เห็นว่ารัฐไม่สามารถละเมิดสิทธิ์ในการใช้ชีวิตอย่างอิสระเสรีตามวิถีดั้งเดิมของพวกเขาได้ และมันยังช่วยให้พวกเขารู้สึกปลอดภัยขึ้น “ผืนดินเป็นของพวกเรา พวกเรามีสิทธิ์ตัดสินใจว่าจะทำอย่างไรกับมัน ตอนนี้เราเลือกที่จะกันไม่ให้พวกบริษัทน้ำมันเข้ามาทำลายวัฒนธรรมและทรัพยากรป่าไม้ของพวกเรา” เนมอนเต้ กล่าว ข้อมูลจาก The World Resources […]

Forest company คือธุรกิจเอกชนหรือองค์กรเอกชนหวังผลกำไรที่มุ่งปลูกป่าด้วยนวัตกรรมที่ล้ำสมัย เพื่อพลิกฟื้นผืนป่าให้กับโลก พร้อมๆ กับสร้างรายได้ให้กับเจ้าของ “ผืนโลก” เพราะโลกของเราไม่ใช่ดินแดนที่ว่างเปล่าไร้การจับจองอีกต่อ แต่จะทำอย่างไรให้ผู้ที่มีกรรมสิทธิ์เหนือที่ดิน ตระหนักว่าพวกเขาสามารถสร้างความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ ไปพร้อมๆ กับสร้างความรุ่มรวยให้กับสิ่งแวดล้อมได้ในเวลาเดียวกัน Forest company เป็นกระแสที่กำลังติดลมบน เป็นการใช้ประโยชน์จากการทำป่าไม้ที่วิน-วินด้วยกันทุกฝ่าย ไม่เหมือนกับการทำป่าแบบเดิม (Deforestation) ที่ทำลายป่ามากกว่าปลูกใหม่ แต่นี่คือการปลูกใหม่แล้วใช้ประโยชน์เท่าที่จำเป็นจากป่า (Reforestation) และไม่ใช่แค่การปลูกป่าแบบปัจเจกบุคคลเท่านั้น แต่ระบบเศรษฐกิจยังได้อานิสงส์ไปด้วย โดยรายงานจาก World Resources Institute (WRI) และ Nature Conservancy (TNC) พบว่าธุรกิจที่เกี่ยวกับเทคโนโลยีผลิตภัณฑ์เพื่อผู้บริโภค การจัดการโครงการ และภาคป่าไม้เชิงพาณิชย์ ต่างก็ทำเงินจากการปลูกต้นไม้โดยมียอดขายเพิ่มขึ้นถึง 10 เท่าต่อปี และแนวโน้มนี้กำลังไปได้ด้วย เพราะรูปแบบธุรกิจใหม่กำลังเกิดขึ้น เทคโนโลยีกำลังก้าวหน้า และรัฐบาลกำลังแสดงเจตจำนงทางการเมืองที่จะสนับสนุน [1] [2] ธุรกิจนี้เรียกว่า การฟื้นฟู (Restoration) หรือเศรษฐกิจการฟื้นฟู (Restoration economy) รายงานของ WRI และ TNC นิยามว่า […]