จับตาคดีประวัติศาสตร์ ศาลรับอุทธรณ์คดีกลุ่มเกษตรกรอีสานป่วยจากการใช้พาราควอต ฟ้องเรียกค่าเสียหายเจียไต๋สิบล้าน นัดสืบประเด็นต่อต้นปีหน้า หลังใช้เวลาดำเนินคดีกว่าสองปี
วันนี้ (16 พฤษภาคม พ.ศ.2564) เวลา 10.00 น. ศาลอุทธรณ์ภาค 4 มีคำสั่งรับอุทธรณ์คดีกลุ่มเกษตรกรผู้ป่วยเป็นโรคเนื้อเน่าจากการใช้สารเคมีเกษตรกลุ่มพาราควอต ยื่นฟ้องคดี บริษัท เจียไต๋ จำกัด บริษัทผู้นำเข้าและจำหน่ายสารเคมีเกษตรรายใหญ่ ในเครือเจริญโภคภัณฑ์
คดีดังกล่าวนับเป็นคดีแรกในไทยที่เกษตรรวมตัวฟ้องบริษัทสารเคมีเกษตรเป็นกลุ่ม มีเกษตรกร 16 รายที่ป่วยเป็นโรคเนื้อเน่าจนต้องผ่าตัดเนื้อเน่าออกและผ่าตัดเนื้อส่วนอื่นไปปลูกถ่ายทดแทนและบางรายต้องตัดขา ในสามอำเภอ จ.หนองบัวลำภู (อ.โนนสัง อ.นากลาง อ.สุวรรณคูหา) โดยงานวิจัยจากสาธารณสุขจังหวัดหนองบัวลำภูที่ทำร่วมกับสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) ช่วงปี 2557 ได้ศึกษาพบว่ามีสาเหตุจากการใช้สารเคมีทางการเกษตรกลุ่มพาราควอตในการทำเกษตรอ้อย ยางพารา และข้าว
“รู้สึกดีใจเพราะเราสู้คดีนี้มากว่าสองปี ตอนแรกศาลจังหวัดหนองบัวลำภูไม่รับฟ้อง เราเลยยื่นอุทธรณ์และศาลรับฟ้องเป็นคดีแบบกลุ่ม นั้นหมายความว่าหากศาลตัดสินแล้วว่าผู้ฟ้องจะได้รับการชดเชย การชดเชยจะครอบคลุมมากกว่า 16 คนนี้ที่ยื่นฟ้องไปยังผู้ได้รับผลกระทบคนอื่นๆ ด้วย” ปฏิวัติ เฉลิมชาติ ผู้ประสานงานเครือข่ายองค์กรผู้บริโภคภาคอีสาน เผย
เขาให้ข้อมูลว่า ปัจจุบันมีเกษตรกรส่งชื่อร่วมฟ้อง 16 ราย โดยผู้เสียหายแต่ละรายเรียกร้องค่าเสียหายเฉลี่ยรายละ 700,000 – 800,000 บาท ร่วม 10 ล้านบาท แต่ตนเชื่อว่ามีผู้เสียหายมากกว่านี้ ทั้งที่ป่วยและเสียชีวิต โดยหากประเมินอาจมีมากถึงร้อยคนในจังหวัดหนองบัวลำภูและอาจมีมากถึงพันคนทั่วประเทศ
คดีดังกล่าวยื่นฟ้องเมื่อวันที่ 20 ธันวาคม 2562 คาบเกี่ยวกับช่วงเวลาที่มีการพิจารณาแบนสารเคมีการเกษตรสามตัว (พาราควอต ไกลโฟเซต คลอร์ไพริฟอส) จนกระทั่งล่าสุด คณะกรรมการวัตถุอันตรายได้มีมติให้มีการยกเลิกพาราควอต และคลอร์ไพริฟอส และจำกัดการใช้ไกลโฟเซต โดยมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2563
“ถามว่าไม่ใช้สารเคมีสามตัวนี้ทำเกษตรได้ไหม คิดว่าได้ แต่ว่าเป็นเรื่องต้องใช้เวลาปรับตัว ต้องใช้เวลาปรับแนวคิดเยอะและใช้เวลาปรับปรุงดินที่ใช้สารเคมีมานาน” ปฏิวัติอธิบายว่ามีกรณีตัวอย่างหลายประเทศที่เกษตรกรได้รับผลกระทบรวมตัวฟ้องบริษัทผู้จำหน่ายสารเคมีเกษตรกลุ่มนี้
เขายังฝากให้จับตาคดีที่นักเคลื่อนไหวต้านสามสารเคมี วิฑูรย์ เลี่ยนจำรูญ เลขาธิการมูลนิธิชีววิถี (BIOTHAI) ถูกฟ้องคดีหมิ่นประมาทและพ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ ว่านำเสนอข้อมูลเท็จเกี่ยวกับข้อเสียของสามสารเคมี โดยสมาคมวิทยาการวัชพืชแห่งประเทศไทย ซึ่งศาลนัดฟังคำสั่งว่าจะรับฟ้องหรือไม่ในวันที่ 15 ธันวาคม 2564
สำหรับคดีกลุ่มเกษตรกรนี้ ศาลนัดสืบประเด็นระหว่างโจทก์และจำเลยในวันที่ 28 มกราคม 2565
