นักอนุรักษ์เผยสัตว์ทะเลใกล้สูญพันธุ์ 4 ชนิด ไม่ผ่านกฤษฎีกา-อดขึ้นบัญชีสัตว์ป่าสงวน เหตุกรมประมงโต้แย้ง-ห่วงใยผู้ครอบครอง
นายศศิน เฉลิมลาภ ประธานมูลนิธิสืบนาคะเสถียร เปิดเผยว่า ที่ประชุมคณะกรรมการสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่าแห่งชาติ เมื่อวันที่ 4 ต.ค. 2561 ได้มีการแจ้งวาระเพื่อทราบเรื่องการเสนอชื่อสัตว์ 4 ชนิด ได้แก่ วาฬบรูด้า วาฬโอมูระ ฉลามวาฬ และเต่ามะเฟือง เพื่อขึ้นบัญชีเป็นสัตว์ป่าสงวนของประเทศไทยนั้น ไม่ผ่านขั้นตอนการพิจารณาของคณะกรรมการกฤษฎีกา โดยการแย้งของกรมประมง เนื่องจากว่าในกฏหมายไม่มีช่องทางให้ผู้ครอบครองก่อนการประกาศ สามารถแจ้งครอบครองได้โดยไม่มีความผิด ดังนั้นจึงประกาศไม่ได้เนื่องจากไปลิดรอนสิทธิ์ผู้ครอบครองสัตว์ทั้ง 4 ชนิด
ด้าน ผศ.ธรณ์ ธำรงนาวาสวัสดิ์ รองคณบดีคณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ระบุว่า แม้เรื่องดังกล่าวจะผ่านมติคณะรัฐมนตรี (ครม.) ไปแล้วกว่า 2 ปี แต่สัตว์ทะเลทั้ง 4 ชนิด ก็ยังคงไม่ได้รับการประกาศให้เป็นสัตว์สงวน ซึ่งยังหมายความว่า พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า ที่ใช้มาตั้งแต่ปี 2535 ได้ตัดตอนสัตว์สงวนไว้แค่ 15 ตัว จะอีกกี่ปีกี่ชาติเมืองไทยก็ห้ามมีสัตว์สงวนตัวที่ 16
“ผมเข้าใจมาตลอดว่า พ.ร.บ.สงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า มีไว้ช่วยอนุรักษ์สัตว์ป่า สัตว์ทะเล ไม่เคยรู้เลยว่าผมเข้าใจผิด และผมคงไม่ได้เข้าใจผิดคนเดียว แต่เป็นภาครัฐ ทั้งกรมอุทยานฯ กระทรวงทรัพยากรฯ ตลอดจน ครม. ต่างเข้าใจผิดกันทั้งหมด รวมอีกกว่า 50,000 คนที่ร่วมลงรายชื่อผลักดันสัตว์ทั้ง 4 ให้เป็นสัตว์สงวน เข้าใจผิดกันหมดเลย กฎหมายอนุรักษ์สัตว์ที่ไม่เปิดช่องให้อนุรักษ์สัตว์ มีด้วยเหรอในโลกนี้” ผศ.ธรณ์ ระบุ
ผศ.ธรณ์ ยังระบุด้วยว่า ไม่รู้จะรณรงค์ผลักดันในเรื่องนี้ต่อไปอย่างไร ตราบใดที่ พ.ร.บ.แบบนี้ยังไม่ถูกแก้ไขปรับปรุง จะทำอะไรไปก็เท่านั้น และหนนี้จะบอกเลยว่าเราถึงทางตันอย่างสิ้นเชิง เมื่อเจอกฎหมายอนุรักษ์สัตว์ที่ไม่ยอมให้อนุรักษ์สัตว์ แถมเป็นอย่างนี้มาตั้งแต่ปี 2535 โดยที่ไม่มีใครรู้ มันแสดงถึงความสิ้นหวังอย่างสิ้นเชิงของการอนุรักษ์สัตว์ป่า สัตว์ทะเลหายากของประเทศไทย รบกวนช่วยกันแก้กฎหมายเถอะ ไม่งั้นงานวิจัย การประชุม จะทำไปทำไม ทำไปแทบตาย สุดท้ายก็ไร้ประโยชน์
อนึ่ง ที่ประชุม ครม. เมื่อวันที่ 21 มิ.ย. 2559 ได้อนุมัติหลักการร่าง พ.ร.ฎ.กำหนดให้สัตว์ป่าบางชนิดเป็นสัตว์ป่าสงวน พ.ศ. … ตามที่กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ทส.) ได้เสนอให้ขึ้นบัญชีสัตว์สงวน 4 ชนิด ประกอบด้วย วาฬบรูด้า วาฬโอมุระ ฉลามวาฬ และเต่ามะเฟือง เป็นสัตว์สงวนลำดับที่ 16 17 18 และ 19 ของประเทศไทย โดยให้ส่งสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาตรวจพิจารณา แล้วดำเนินการต่อไป
สำหรับสัตว์ทั้ง 4 ชนิด ได้แก่ ฉลามวาฬ (Rhincodon typus) วาฬบรูด้า (Balaenoptera edeni) วาฬโอมูระ (Balaenoptera omurai) และเต่ามะเฟือง (Dermochelys coriacea) เป็นสัตว์ทะเลหายาก มีสถานภาพใกล้สูญพันธุ์จนถึงใกล้สูญพันธุ์อย่างยิ่ง มีบทบาทและความสำคัญต่อระบบนิเวศทางทะเล อยู่ด้านบนของห่วงโซ่อาหาร ช่วยรักษาความสมดุล และเป็นตัวชี้วัดความสมบูรณ์ของระบบนิเวศ มีความสำคัญในระดับนานาชาติ เนื่องจากมีการอพยพไปมาระหว่างประเทศ และเป็น flagship species ของการอนุรักษ์ ซึ่งยังมิได้รับการคุ้มครองตามกฎหมาย
