Special Report

เทศบาลกรุงโตเกียว และคณะกรรมการจัดงานโอลิมปิกกรุงโตเกียวและพาราลิมปิก 2020 ตั้งเป้าให้กรุงโตเกียวเป็นเมืองสีเขียวภายใต้แผนพัฒนาอย่างยั่งยืนตามคอนเซ็ปต์ “Be better, Together - For the planet and the people” ซึ่งเป็นหลักการเดียวกับเป้าหมายการพัฒนาอย่างยื่นของสหประชาชาติ (Sustainable Development Goals: SDGs) ทั้งนี้ ได้เตรียมสร้างถนนพลังงานแสงอาทิตย์ ปูแผงโซล่าร์เซลล์รอบเมืองโตเกียว เช่าและยืมอุปกรณ์หรือสิ่งของสำหรับการจัดงานหรือการแข่งขันให้มากที่สุด รวมถึงลดการใช้พลาสติกแบบใช้แล้วทิ้ง โดยใช้ซ้ำและแปรรูปนำกลับมาใช้ใหม่ให้ได้มากถึง 99% ในอีก 2 ปีข้างหน้า เทศบาลกรุงโตเกียวเตรียมพัฒนาตนเองเป็นเมืองรักษ์สิ่งแวดล้อม หรือ eco-friendly city โดยจะเริ่มจากการสร้างถนนพลังงานแสงอาทิตย์ ปูแผงโซล่าร์เซลล์บนถนน ซึ่งเทคโนโลยีดังกล่าวจะเริ่มทดลองใช้และติดตั้งในสถานที่สำคัญของเทศบาลกรุงโตเกียว และตามสถานที่ต่างๆ ในช่วงปีงบประมาณถัดไป เป้าหมายคือโตเกียวจะต้องใช้พลังงานหมุนเวียนให้ได้มากถึง 30% ภายในปี 2030 เทียบกับปี 2016 ที่ตั้งเป้าไว้ 12% ทั้งยังคาดหวังว่าการสร้างถนนพลังงานแสงอาทิตย์ในครั้งนี้...

สรวงสวรรค์บนน้ำต้อนรับนักท่องเที่ยวพายเรือคายัคที่ลัดเลาะเข้าชมความงามของป่าชายเลน สลับด้วยภูเขาหินปูนที่สูงตระหง่าน เรียงรายซับซ้อนโอบกอดขนาบกันตลอดเส้นทางศึกษาธรรมชาติ อ่าวท่าเลนเชื่อมต่อทะเลใหญ่เป็น “หน้าบ้าน” ของบ้านอ่าวท่าเลน หมู่ 3 ขณะที่ด้านหลังติดกับป่าพรุและป่าเลนที่เชื่อมต่อเป็นผืนเดียว ขนาดราว 500 ไร่ ซึ่งเป็น “หลังบ้าน” ของบ้านท่าพรุ หมู่ 5 ชุมชนทั้งสองตั้งอยู่ใน ต.เขาทอง อ.เมือง จ.กระบี่ สายสัมพันธ์ของสองหมู่บ้านเชื่อมร้อยด้วยป่าชายเลนผืนนี้ สมชาย เหล่าสกุล นายกองค์การบริหารส่วนตำบลเขาทอง เล่าว่า อดีตป่าชายเลนผืนนี้เสื่อมโทรมมาก เพราะถูกยึดด้วยสัมปทานตัดไม้เพื่อเผาถ่าน ในปี 2538 ชุมชนได้จัดตั้งกลุ่มประมงพื้นบ้านเพื่อช่วยกันปฏิบัติการจับผิดเรืออวนรุน อวนลากซึ่งเป็นอีกหนึ่งภัยคุกคามขณะนั้น พร้อมการฟื้นฟูป่าเลน และท้องทะเล เริ่มจากจัดทำปะการังเทียม ปล่อยสัตว์น้ำในป่าเลนเพื่อเป็นแหล่งเพาะพันธุ์ ปลูกป่า และมีการตรวจป่าเลนเดือนละครั้ง โดยใช้เรือหางยาวแล่นเข้าไปดูสภาพป่า “การต่อยอดจากการรักษาป่าก็คือทำให้ชุมชนมีรายได้ทั้งทางตรงและทางอ้อม” สมชาย เล่า ทางตรงคือการท่องเที่ยว ส่วนทางอ้อมคือได้ใช้ความสมบูรณ์ของป่าด้านอาหารและไม้ใช้สอย ความยั่งยืนเหล่านั้นทำให้อ่าวท่าเลนเป็นสวรรค์ของนักท่องเที่ยวผู้ชื่นชอบธรรมชาติ ชุมชนได้ประโยชน์ ซึ่งป่าชายเลนผืนดังกล่าวยังได้รับ “รางวัลลูกโลกสีเขียว” ครั้งที่ 5...

แนวโน้มภาคเกษตรกรรมปล่อยก๊าซเรือนกระจกเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ โดยจะสูงถึง 52% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดทั่วโลกในปี พ.ศ. 2593 คือสูงถึง 20,200 ล้านตันคาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า น้ำสะอาด อากาศบริสุทธิ์ ผืนดินไม่ปนเปื้อนสารเคมี สิ่งมีชีวิตดำรงอยู่อย่างเกื้อกูลกันและกัน คือภาพฝันของโลกใบนี้ที่หล่อเลี้ยงสรรพสิ่ง หากแต่ในความเป็นจริง ทุกๆ การกระทำของมนุษย์ล้วนส่งผลกระทบต่อโลก และมีส่วนทำให้ระบบนิเวศเปลี่ยนแปลง ส่งผลให้คุณสมบัติของโลกใบนี้ที่หล่อเลี้ยงสรรพชีวิตและดำรงไว้ซึ่งความหลากหลายทางชีวภาพเปลี่ยนแปลงตาม เพื่ออธิบายและวัดความเปลี่ยนแปลงของศักยภาพของโลกในการหล่อเลี้ยงผู้คน นักวิทยาศาสตร์ได้นำเสนอแนวคิดเรื่อง “พรมแดนแห่งพิภพ” (Planetary boundaries) โดยได้กล่าวถึงระบบต่างๆ ที่มีความสำคัญต่อการอยู่อาศัย และหาทางที่จะวัดสถานะของพื้นที่ปฏิบัติการในระบบต่างๆ เหล่านั้น ที่มีตั้งแต่ระดับ “สมบูรณ์ดี” จนถึง “เกินขีดความปลอดภัย” กล่าวอีกนัยหนึ่ง ความสมบูรณ์ของพรหมแดนแห่งพิภพ เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้โลกมีสภาพเหมาะสมกับการอยู่อาศัยนั่นเอง โดยแบ่งออกเป็น 9 พรมแดน ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน (Land-system change) การสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ (Biosphere integrity) ปริมาณไนโตรเจนและฟอสฟอรัส (Nitrogen and...

ข้อมูลเกี่ยวกับ “เขตมรณะ” (Dead Zones) ในแหล่งน้ำยังเป็นความรู้ใหม่ที่ไม่ค่อยถูกกล่าวถึงมากนักในสังคมไทย แต่ในต่างประเทศการเพิ่มขึ้นของเขตมรณะเป็นประเด็นสำคัญเมื่อพูดถึงการสูญเสียความหลากหลายทางชีวภาพ และการเปลี่ยนแปลงระบบนิเวศของโลก เขตมรณะหมายถึงแหล่งน้ำ ไม่ว่าแหล่งน้ำจืดหรือน้ำเค็มที่ขาดออกซิเจนจนแทบไม่มีสิ่งมีชีวิตอยู่อาศัย มีเพียงชนิดพันธุ์หรือจุลินทรีย์บางชนิดเท่านั้นที่อยู่รอดได้ แม้กระบวนการทางธรรมชาติ อาทิ การหมุนของโลกที่ส่งผลต่อการหมุนเวียนของกระแสน้ำจะทำให้เกิดเขตมรณะในทะเลห่างไกลจากฝั่ง แต่มีรายงานว่าการกระทำของมนุษย์เป็นสาเหตุสำคัญทำให้เขตมรณะขยายตัวเพิ่มขึ้นหลายล้านตารางกิโลเมตรในรอบหลายสิบปีที่ผ่านมา มีรายงานว่านับตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 60 หรือช่วงปีพุทธศักราช 2503-2512 เป็นต้นมา เขตมรณะในทะเลได้เพิ่มจำนวนขึ้นทวีคูณทุกสิบปี ตั้งแต่ปี พ.ศ.2535 จำนวนเขตมรณะได้เพิ่มขึ้น 75% จนทุกวันนี้มีเขตมรณะมากกว่า 600 แห่งตามแม่น้ำ ทะเลสาบ ท้องทะเล และมหาสมุทร การกระทำของมนุษย์ที่เป็นตัวเร่งให้เกิดเขตมรณะ เช่น ทิ้งของเสียลงบนผืนดินและแหล่งน้ำ การปล่อยของเสียจากโรงงานอุตสาหกรรม รวมทั้งการเผาผลาญน้ำมันเชื้อเพลิง และการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศที่เพิ่มความเป็นกรดในทะเล นอกจากนี้ การทำปศุสัตว์และการผลิตพืชอาหารสัตว์ ยังเป็นสาเหตุสำคัญของการเกิดเขตมรณะในทะเล โดยสารประกอบไนโตรเจน หรือฟอสฟอรัส ซึ่งเป็นธาตุอาหารที่ใช้ในการผลิตปุ๋ยบำรุงพืช และพืชอาหารสัตว์ เช่น ข้าวโพด เป็นตัวเร่งให้เกิดปรากฏการณ์ยูโทรฟิเคชั่น (Eutrophication) ทั้งในน้ำจืดและน้ำเค็ม เป็นสาเหตุของปรากฏการณ์สาหร่ายสะพรั่ง...

ขณะที่แผ่นน้ำแข็งในมหาสมุทรอาร์คติกละลายลงอย่างรวดเร็ว น่านน้ำแข็งในมหาสมุทรก็ได้ถูกเปิดออก เท่ากับช่องทางใหม่ให้เรือพาณิชย์และเรือท่องเที่ยวหลายลำเดินเรือตัดผ่านเส้นทางนี้ไปได้ (อ่านเพิ่ม: น้ำแข็งอาร์กติกอุณหภูมิสูงทุบสถิติ https://greennews.agency/?p=16164) สิ่งที่เกิดขึ้นคือวาฬในแถบขั้วโลกเหนืออย่าง วาฬเบลูกา หรือวาฬขาว (Beluga whale), วาฬหัวคันศร หรือวาฬโบว์เฮด (bowhead whale) และนาร์วาฬ (Narwhal) ที่ได้รับสมญานาม ‘ยูนิคอร์นแห่งท้องทะเล’ ซึ่งทั้งหมดล้วนอาศัยความเงียบและระบบเสียงสะท้อน (echolocation) เพื่อหาอาหารและสื่อสารกับฝูง กำลังได้รับผลกระทบจากเสียงรบกวนและการแล่นด้วยความเร็วจากเรือเดินสมุทรเหล่านี้ อย่างเลวร้ายที่สุดคืออาจทำให้พวกมัน ‘สูญพันธ์’ แม้แต่จุดที่เรียกว่า ‘นอร์ธโพล’ ก็มีการนำเรือผ่านเส้นทางนี้ได้ในช่วงสิบปีที่ผ่านมา นั่นนำมาสู่คำถามว่า เราจะอนุญาตให้เส้นทางนี้เป็นเส้นทางเศรษฐกิจและปกป้องวาฬเหล่านี้ไปพร้อมกันอย่างไร? เป็นความเห็นหนึ่งจาก Donna Hauser หัวหน้านักวิจัยเรื่องความเสี่ยงของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในอาร์คติกจากการเดินเรือ และนักนิเวศวิทยาทางทะเล มหาวิทยาลัยอลาสกาแฟร์แบงค์ ทั้งนี้ วิถีชีวิตและการสื่อสารของวาฬและโลมาขึ้นกับการใช้คลื่นเสียงใต้น้ำ หมายความว่าเสียงรบกวนจากการเดินเรือนั้นกระทบต่อการใช้ชีวิตของพวกมัน กล่าวคือ เสียงจากเรือเดินสมุทรทำให้พวกมันเจ็บปวดและป่วย อีกทั้งมีผลต่อการสูญพันธ์ “โดยเฉพาะนาร์วาฬ คือวาฬที่น่ากังวลที่สุด เนื่องจากข้อจำกัดของพวกมัน เช่น ที่อยู่อาศัยของมันมีเพียง 1 ใน...

สาธารณรัฐไอร์แลนด์ กำลังจะเป็นประเทศแรกของโลกที่ออกกฏหมายบังคับให้กองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติ (sovereign wealth fund) ยุติการลงทุนในธุรกิจเชื้อเพลิงฟอสซิลทุกประเภท เพื่อแสดงถึงความเอาจริงเอาจังในการแก้ไขปัญหาภาวะโลกร้อนตามกรอบข้อตกลงปารีสที่ตนเองได้ให้สัตยาบันไว้ สภาล่าง (Lower house of Parliament ) ของไอร์แลนด์ เมื่อวันพฤหัสที่ผ่านมา (12 ก.ค.) ได้มีมติเสียงส่วนใหญ่สนับสนุนร่างกฏหมายซึ่งมีเนื้อหาระบุให้กองทุนความมั่งคั่งของประเทศซึ่งมีมูลค่าเกือบ 9 พันล้านยูโร หรือราว 3.5 แสนล้านบาท ต้องถอนการลงทุนในธุรกิจที่เกี่ยวข้องกับเชื้อเพลิงฟอสซิส เช่น อุตสาหกรรมถ่านหิน ก๊าซธรรมชาติ รวมถึงบริษัทน้ำมันยักษ์ใหญ่ต่างๆ ทั้งหมด “ให้เร็วที่สุดเท่าที่สามารถทำได้” ข้อมูลจากสื่อดัง เดอะการ์เดียน ระบุว่า ปัจจุบันกองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติของประเทศไอร์แลนด์ มีเม็ดเงินลงทุนอยู่ในบริษัทเชื้อเพลิงฟอสซิลทั่วโลก 150 บริษัท คิดเป็นมูลค่าไม่น้อยกว่า 300 ล้านยูโร หรือราว 1.17 หมื่นล้านบาท โธมัส พริงเคิล สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของไอร์แลนด์ ผู้เสนอร่างกฏหมายฉบับนี้...

มีการประเมินว่าในปี ค.ศ. 2030 ความต้องการใช้ทรัพยากรของโลกจะสูงถึง 300% ของปริมาณทรัพยากรที่มีอยู่ และจะสูงขึ้นอีกถึง 400% ในปี ค.ศ. 2050 เมื่ออัตราการใช้ทรัพยากรของเรามีมากกว่าที่โลกจะผลิตได้ ทางเลือกจึงมีสองทาง ทางแรกคือหาทรัพยากรเพิ่ม โดยการแสวงหาโลกใบใหม่ให้ได้อีก 4 ใบ ภายใน 30 ปีข้างหน้า หากมองว่านั่นเป็นไปไม่ได้ แปลว่าทางเลือกเดียวที่เหลืออยู่ตอนนี้ คือลดความต้องการใช้ทรัพยากรลง หรืออย่างน้อยก็นำทรัพยากรที่ใช้ไปแล้วกลับมาใช้ใหม่ นั่นเป็นจุดที่ "Circular Economy" หรือ "แนวคิดเศรษฐกิจหมุนเวียน" กำลังจะต้องก้าวเข้ามามีบทบาทในระบบอุตสาหกรรมและภาคการผลิตนับจากนี้ เดิมทีตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน เราอยู่ในระบบที่เรียกว่า "Linear Economy" หรือ "แนวคิดเศรษฐกิจเส้นตรง" ซึ่งให้ความสำคัญกับการเพิ่มกำไรของระบบเศรษฐกิจให้มากที่สุด โดยทรัพยากรที่นำมาใช้เพื่อผลิตและส่งมอบให้ผู้บริโภค เมื่อสิ้นอายุขัยก็จะถูกปล่อยทิ้งไป ไม่ได้นำมาหมุนเวียนใช้เป็นวัตถุดิบอีก แต่ Circular Economy จะให้ความสำคัญกับการใช้ทรัพยากรอย่างเกิดประโยชน์สูงสุด เพิ่มประสิทธิภาพการจัดการของเสีย วัตถุดิบ และพลังงาน ให้ถูกนำกลับไปเป็นทรัพยากรที่หมุนเวียนอยู่ในระบบด้วยกระบวนการที่เหมาะสม โดยผลิตใหม่...

ตั้งแต่ช่วงสายของวันที่ 6 ก.ค.จนถึง 8 ก.ค. ที่ผ่านมา กรมอุตุนิยมวิทยาและรัฐบาลญี่ปุ่น ได้ประกาศเรื่องพายุฝนที่จะทำให้เกิดน้ำท่วมและดินสไลด์ในพื้นที่ 11 เมือง บริเวณตะวันตกของประเทศ รายงานล่าสุด เมื่อวันที่ 11 ก.ค. พบผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์ดังกล่าวแล้วอย่างน้อย 170 คน ผู้สูญหายกว่า 90 คน และมีประชาชนอีกกว่า 1,000 คน ยังคงติดอยู่บนหลังคาเพราะเส้นทางอพยพถูกตัดขาด การอพยพผู้คนออกมาต้องใช้เฮลิคอปเตอร์และเรือ นอกจากนี้ ยังพบปัญหาใหม่คือ ประชาชนที่อยู่ในศูนย์อพยพเป็นโรคลมร้อนและอาหารเป็นพิษเนื่องจากอากาศที่ร้อนขึ้นอย่างต่อเนื่อง 30-35 องศาเซลเซียสทั่วประเทศ ซึ่งกรมอุตุนิยมวิทยาคาดว่าอุณหภูมิในประเทศจะสูงระดับนี้ไปอีกอย่างน้อย 7 วัน อย่างไรก็ตาม ในหลายพื้นที่ เช่น ฮิโรชิมา สถานการณ์กลับสู่สภาวะปกติเนื่องจากไม่มีฝนตกซ้ำลงมาต่อเนื่อง ทำให้หลายพื้นที่เริ่มเข้าสู่กระบวนฟื้นฟู เช่น การจัดการบ้านเรือนที่เสียหาย การตามหาผู้สูญหาย การจัดการผู้คนในพื้นที่อพยพ ประเมินวงเงินประกันที่ผู้ประสบภัยจะได้รับจากบริษัทเอกชนและรัฐ ขณะที่หลายโรงเรียนยังต้องปิดเพราะถูกทำลายจากพายุ ความรุนแรงและความเสียหายต่อภัยพิบัตินี้ ถูกระบุว่าเป็นภัยพิบัติใหญ่ที่สุดในรอบ...

ปัจจุบันการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากภาคเกษตรกรรมคิดเป็น 24% ของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั่วโลก โดยมีการปล่อยจากการทำปศุสัตว์ (รวมถึงการเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน) เป็น 14% เทียบเท่ากับการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากภาคคมนาคมขนส่งทั้งภาค การปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการทำปศุสัตว์ซึ่งมากพอๆ กับการใช้รถยนต์ รถบรรทุก เครื่องบิน รถไฟ เรือ รวมกัน จึงเป็นสาเหตุสำคัญของการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ หนึ่งในตัวการทำให้เกิดภาวะโลกร้อน มีรายงานว่าถ้าต้องการบรรลุเป้าหมายตามข้อตกลงปารีส (Paris Agreement) ตามกรอบอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (UNFCCC) จากการประชุมภาคีสมาชิก ณ กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ที่ต้องการรักษาอุณหภูมิเฉลี่ยของโลกให้ต่ำกว่า 2 องศาเซลเซียสเหนืออุณหภูมิในช่วงก่อนการพัฒนาอุตสาหกรรม และมีเป้าหมายสูงกว่านั้นคือจำกัดการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิเฉลี่ยของโลกให้ต่ำกว่า 1.5 องศาเซลเซียส ทุกภาคส่วนจำเป็นต้องลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกอย่างพร้อมเพรียงกัน หนึ่งในนั้นคือภาคเกษตรกรรมที่มีการทำปศุสัตว์เป็นตัวการสำคัญในการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ตามรายงาน “ลดเพื่อเพิ่ม ‘ลด’ เนื้อสัตว์และผลิตภัณฑ์นมเชิงอุตสาหกรรม ‘เพิ่ม’ สุขภาวะที่ดีของมนุษย์และโลก” ของกรีนพีซ เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ระบุว่าช่วงปี พ.ศ.2533-2556 ค่าเฉลี่ยโดยประมาณของการบริโภค เนื้อวัว ทั่วโลกลดลง 10%...

เคยไหม? วันไหนที่พยายามแต่งตัวให้ดีที่สุด ตั้งใจสระและเซตผมอย่างปราณีต รู้สึกเนื้อตัวสะอาดเอี่ยม แต่พอมายืนรอรถเมล์เพียง 5 นาทีเท่านั้น กลับถูกควันดำโหมใส่อย่างไม่ทันตั้งตัว หมดกัน… ถูกรมควันจนเหม็นฉุนตั้งแต่เส้นผมยันปลายแขนเสื้อ ความโกรธสโลแกน #ชีวิตดีๆ ที่ลงตัว ยังไม่ทันจางหาย สายตาก็ดันเหลือบไปเห็นแผงอาหารสตรีทฟู๊ดตั้งเป็นแนวตลอดริมถนน ในใจเกิดความกลัวอย่างประหลาด สสารไม่มีวันหายไปจากโลกฉันใด (อี)ควันดำเมื่อตะกี้ก็คงจะล่องลอยหรือติดอยู่ที่หัว ใบหน้า เสื้อผ้า หรือตกลงในอาหารได้เสมอ แม้พ่อค้าแม่ขายจะพยายามซื่อสัตย์ต่อความสะอาดมากน้อยเพียงใด แต่ฝุ่นพิษเหล่านี้คงอยู่นอกเหนือการควบคุมของพ่อๆ แม่ๆ เป็นแน่ นี่ไม่ใช่แค่กลิ่นควันที่ติดผม แต่มันคือฝุ่นพิษ, มลภาวะ, PM2.5 (ฝุ่นละเอียดที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 2.5 ไมครอน เล็กราว 1 ใน 25 ของเส้นผมมนุษย์ ขนจมูกกรองไม่ได้) และมันยังคือ ... ความตาย !!? #กรี๊ด ‘9 ล้านคน/ปี คือประชากรที่เสียชีวิตจากมลพิษทางสิ่งแวดล้อม นับเป็นตัวเลขที่มากกว่าการตายจากสงคราม อุบัติเหตุบนท้องถนน...